Q&A Omgevingswet XXIX: Gevolgen voor de BENG-norm?

Anne-Marie Klijn en Pieter van der Woerd bespreken de vraag of de uitgestelde inwerkingtreding van de Omgevingswet gevolgen heeft voor de eisen met betrekking tot de energieprestatie-eisen voor nieuwbouw, de BENG-norm.

Deze blog verscheen op –> Vastgoedjournaal | leestijd: 5 minuten

De Omgevingswet vervangt alle bestaande wet- en regelgeving op het gebied van de fysieke leefomgeving (o.a. ruimtelijke ordening, milieu en natuurbescherming). Onder het motto “eenvoudig beter” zullen 40 wetten en 120 AMvB’s worden gebundeld in één wet en vier AMvB’s. Dat zou het omgevingsrecht inzichtelijker, voorspelbaarder en gemakkelijker in het gebruik maken en zorgen voor een integrale benadering van de fysieke leefomgeving, meer flexibiliteit en afwegingsruimte voor lokale overheden en snellere besluitvorming. Hoewel op 1 april 2020 duidelijk is geworden dat de geplande inwerkingtreding van de Omgevingswet op 1 januari 2021 niet doorgaat en wordt uitgesteld tot 1 januari 2022, heeft de minister benadrukt dat afstel niet aan de orde is. Om u goed voor te bereiden op de inwerkingtreding, zullen de advocaten van NewGround Law op deze plaats daarom wekelijks een vraag beantwoorden ten aanzien van de Omgevingswet. 

BENG! Per 1 januari 2021
In het Energieakkoord (tegenwoordig een onderdeel van het Klimaatakkoord) is afgesproken dat eraan wordt gewerkt om alle nieuwe gebouwen Bijna Energie-Neutrale Gebouwen (BENG) te laten zijn. Met deze doelstelling, die mede gebaseerd is op de verplichting vanuit de Europese Unie (de Europese richtlijn energieprestatie van gebouwen (EPBD)), wordt een bijdrage geleverd aan de klimaatdoelen die in Parijs zijn afgesproken. De norm, die de huidige energieprestatie-eisen vervangt, zou oorspronkelijk ingaan op 1 juli 2020, maar vanwege softwareproblemen (ja ook hier) is de inwerking begin dit jaar mede op verzoek van de Neprom en Bouwend Nederland uitgesteld naar 1 januari 2021. Het toepassen van de BENG-norm heeft grote gevolgen voor de bedrijfsvoering van bouwbedrijven en vergt de nodige voorbereidingstijd.

Het Besluit bouwwerken leefomgeving: overgangsrecht voor vergunningaanvragen ingediend voor 31 december 2020
Door de inwerkingtreding op 1 januari 2021, zou de inwerkingtreding van de BENG-verplichting samenvallen met de inwerkingtreding van de Omgevingswet en het daaronder hangende Besluit bouwwerken leefomgeving (“Bbl”), dat het huidige Bouwbesluit 2012 vervangt. De BENG-norm is neergelegd in artikel 4.149 van het Bbl en zou vanaf 1 januari 2021 dus geldend recht zijn voor nieuwe gebouwen. In artikel 4:157 van het Bbl is echter een overgangsbepaling opgenomen op grond waarvan de nieuwe eisen voor bijna energieneutrale gebouwen niet van toepassing is op een aanvraag om een omgevingsvergunning voor een bouwactiviteit die is ingediend voor 31 december 2020. Door de uitgestelde inwerkingtreding van de Omgevingswet, treedt ook het Bbl nog niet in werking en blijft het Bouwbesluit 2012 voorlopig het geldende toetsingskader.

Wijziging Regeling Bouwbesluit 2012: geen specifiek overgangsrecht…
De afgelopen tijd is hard gewerkt de regels rondom (de uitwerking van) de BENG-norm vast te leggen in het Bouwbesluit 2012 en de daaronder hangende Regeling Bouwbesluit 2012. Zo kan ook zonder inwerkingtreding van de Omgevingswet en het Bbl worden voldaan aan de Europese verplichting dat nieuwe gebouwen vanaf 1 januari 2021 bijna energieneutraal moeten zijn. Bij eerste lezing van de wijzigingen en de daarbij behorende parlementaire stukken valt op dat met geen woord gesproken wordt over overgangsrecht. Zou het dan zo zijn dat hiermee onbedoeld aanvragen die dateren van voor 31 december 2020 maar waarvan de vergunning pas na 1 januari 2021 wordt verleend, worden getoetst aan de strengere BENG-norm? Op die manier zou de uitgestelde inwerkingtreding van de Omgevingswet voor de bouwpraktijk een bijzonder naar bij-effect hebben.

…maar geen reden tot paniek
Nadere bestudering van de recente wijzigingen leert echter dat er geen reden bestaat tot paniek. Het Bouwbesluit 2012 zelf bevat namelijk een hoofdstuk met overgangsbepalingen. Dat hoofdstuk is met de recente wijzigingen niet gewijzigd. Artikel 9.1 lid 6 van het Bouwbesluit2012 blijft dus gewoon gelden. Uit dat artikellid volgt dat op een aanvraag om een omgevingsvergunning voor het bouwen, gedaan voor het tijdstip waarop een wijziging van het Bouwbesluitbesluit in werking treedt, de voorschriften van het Bouwbesluit en de daarop berustende bepalingen van toepassing blijven, die golden op het tijdstip waarop de aanvraag werd gedaan. De uitgestelde inwerkingtreding van de Omgevingswet heeft voor de bouwpraktijk dus geen (negatieve) gevolgen ten aanzien van het voldoen aan de BENG-norm per 1 januari 2021.

Let wel op!
Hoewel de BENG-norm landelijk dus pas geldt voor nieuwbouw waarvan de vergunningaanvraag dateert van na 31 december 2020, kan het voldoen aan de BENG-norm in bepaalde gevallen ook nu al worden afgedwongen. De Crisis- en herstelwet biedt daarvoor de mogelijkheid. In het Besluit uitvoering Crisis- en herstelwet zijn diverse projecten opgenomen waarbij ook al voor 1 januari 2021 aan de BENG-norm moet worden voldaan.

Menu