Vorige week stemde de Europese Commissie in met het uitkoopprogramma voor piekbelasters in de landbouw. Na meermaals uitstel van de, volgens de Minister voor Natuur en Stikstof “woest aantrekkelijke” uitkoopregeling, is er dus nu groen licht om het land van het stikstofslot af te gaan helpen. De Minister maakte vorige week maandag bekend dat de stikstofruimte die als gevolg van de uitkoopregeling zal ontstaan als eerste zal worden toegekend aan PAS-melders. Door deze prioritering moeten woningbouwprojecten en zeven grote infrastructuurprojecten vanaf oktober 2023 een stapje achteruit in de rij doen. Arjen Praat en Pim Oremans van NewGround Law bespreken deze koerswijziging.
Dit blog werd gepubliceerd op Vastgoedjournaal.nl | Leestijd: 3 minuten
WAAR GAAT HET OM?
Minister Van der Wal probeert al lange tijd de zogenaamde Landelijke Beëindigingsregeling Veehouderijlocaties Plus (LBV-plus) open te stellen, beter bekend als de “uitkoopregeling” voor piekbelasters op het gebied van stikstofdepositie. Het wachten was op de Europese Commissie die moest beoordelen of er sprake was van ongeoorloofde staatssteun. De bedoeling is dat als gevolg van deze uitkoopregeling genoeg veehouders stoppen met het veroorzaken van stikstofdepositie, zodat de natuur kan herstellen en stikstofruimte vrijkomt voor andere activiteiten.
Dertig procent van de stikstofdepositie die wordt beëindigd, moet ten goede komen aan de natuur en maximaal zeventig procent zal worden opgenomen in het Stikstofregistratiesysteem (SSRS) om activiteiten die stikstofdepositie veroorzaken mogelijk te gaan maken. De Minister heeft nu bepaald dat zogenaamde PAS-melders vanaf oktober met voorrang op woningbouw- en infraprojecten aanspraak kunnen maken op deze stikstofruimte. Nu staan woningbouw en belangrijke infraprojecten nog vooraan in de rij. De Regeling natuurbescherming wordt hiervoor per oktober 2023 aangepast.
PAS-MELDERS?
PAS-melders zijn bedrijven (voornamelijk veehouderijen) die in het verleden nieuwe activiteiten zijn gestart die stikstof veroorzaakten, maar hiervoor geen natuurvergunning nodig hadden op grond van het Programma Aanpak Stikstof (PAS). Doordat de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State in 2019 oordeelde dat het PAS in strijd was met de Europese Habitatrichtlijn, en daarmee dus ook de meldingsregeling, hebben al deze PAS-melders voor het voortzetten van hun activiteiten in beginsel een natuurvergunning nodig. Reeds verleende en onherroepelijke natuurvergunningen met inachtneming van de PAS mochten wel in stand blijven. De overheid werd opgeroepen om zo snel mogelijk in deze leemte te voorzien.
VOORRANG?
Met de stikstofruimte die de uitkoopregeling moet creëren, is het de bedoeling dat deze PAS-melders nu als eerste zullen worden gelegaliseerd (door het alsnog verlenen van een natuurvergunning). Nu is het nog zo dat woningbouw en zeven aangewezen “MIRT”-projecten (Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport) bij voorrang uit de gecreëerde stikstofruimte in het SSRS kunnen putten. Ruimte die onder meer was ontstaan als gevolg van de verlaging van de maximumsnelheid op snelwegen naar 100 kilometer per uur. De Minister heeft besloten dat PAS-melders een streepje voor moeten krijgen.
WAAROM?
Volgens de Minister voelt het kabinet een zware verantwoordelijkheid om de problematiek van PAS-melders – ondernemers die in beginsel buiten hun schuld zonder benodigde natuurvergunning zijn komen te zitten – zo snel mogelijk op te lossen. Daarbij wordt voortdurend bekeken welke besluiten daaraan kunnen bijdragen. Met de nieuwe systematiek moet op termijn meer ruimte beschikbaar komen voor het legaliseren van PAS-meldingen. De Minister geeft aan dat het kabinet er alles aan doet om te borgen dat meer PAS-meldingen op korte termijn gelegaliseerd worden.
KANTTEKENING: WONINGBOUW NIET VOLLEDIG ACHTERGESTELD
De Minister geeft aan dat, omdat de woningbouwopgave onverminderd groot is en doorgaans weinig stikstofruimte vraagt, besloten is dat er nog steeds stikstofruimte gereserveerd kan worden voor de meest concrete woningbouwprojecten waarvoor binnen een jaar een vergunningaanvraag wordt gedaan. Om welke projecten het gaat wordt voor het einde van deze zomer in beeld gebracht.