Marie-Claire Headley en Denise Mollee bespreken het Action Plan voor Staal- en Metalen van de Europese Commissie en de implicaties voor de vastgoedsector.
Dit blog werd gepubliceerd op Vastgoedjournaal | leestijd: 5 minuten
Achtergrond Action Plan
Op 19 maart 2025 presenteerde de Europese Commissie het European Steel and Metals Action Plan (hierna: “Action Plan“). Het Action Plan heeft als doel de concurrentiepositie van de Europese staal- en metaalindustrie te versterken, terwijl tegelijkertijd de verduurzaming van de sector wordt bevorderd. Daarnaast gaat de Europese Commissie in op de voorgenomen uitbreiding en versterking van de Carbon Border Adjustment Mechanism (hierna: “CBAM“).
De staalindustrie speelt een essentiële rol in de Europese economie, vooral binnen sectoren zoals de bouw. De staalindustrie staat onder druk door de stijgende energieprijzen, oneerlijke concurrentie en de noodzaak om CO2-uitstoot te verminderen. De maatregelen die in het Action Plan worden voorgelegd, kunnen implicaties hebben voor vastgoedbeleggers. De beschikbaarheid en prijs van bouwmaterialen kunnen door het Action Plan worden beïnvloed, terwijl de groeiende nadruk op duurzaamheid vastgoedstrategieën kan sturen.
De kern van het Action Plan
Het Action Plan richt zich op verschillende strategische pijlers die moeten bijdragen aan de verduurzaming en versterking van de Europese staal- en metaalindustrie. In deze bijdrage staan wij stil bij de meest relevante aspecten voor vastgoedbeleggers, zoals de energievoorziening, de bescherming van de Europese productiecapaciteit en de stimulering van circulaire bouwmaterialen.
Duurzame en betrouwbare energievoorziening
Energie is één van de grootste kostenposten binnen de staal- en metaalindustrie. De energieprijzen vormen een belangrijke factor bij de prijsbepaling van staal en metaal, wat de prijs van bouwmaterialen kan verhogen. Het Action Plan zet in op het bevorderen van goedkopere en duurzamere energiebronnen, zoals hernieuwbare elektriciteit en waterstof. Op de lange termijn zou dit kunnen leiden tot stabiliteit in de prijzen van bouwmaterialen. Dit zou een positieve ontwikkeling kunnen betekenen voor vastgoedbeleggers.
Voorkomen van carbon leakage
Om het volledige potentieel van het CBAM te benutten bij het tegengaan van carbon leakage oftewel koolstoflekkage, wordt de financiële verplichting vanaf 2026 van kracht. Het CBAM richt zich op geïmporteerde goederen, maar biedt nog geen oplossing voor het risico dat binnen de EU geproduceerde metalen, die onder het Europese emissiehandelssysteem vallen, bij export concurrentie ondervinden uit landen met minder strikte klimaatregels. De Europese Commissie werkt daarom aan een voorstel waarin dit aspect van koolstoflekkage zal worden aangepakt.
Daarnaast kunnen ontwijkingsconstructies ertoe leiden dat CBAM-verplichtingen worden omzeild, bijvoorbeeld door kleine aanpassingen aan materialen of door een verschuiving naar geïmporteerde eindproducten uit regio’s met minder strenge klimaatregels. Ook kunnen bedrijven overwegen hun productie naar dergelijke landen te verplaatsen. De Europese Commissie onderzoekt daarom of het CBAM moet worden uitgebreid naar downstream-producten, met oog voor de administratieve gevolgen.
Bescherming van de Europese capaciteit
De Europese Commissie is voornemens maatregelen te treffen waarmee de Europese productiecapaciteit zal worden beschermd tegen oneerlijke handelspraktijken en overcapaciteit van staal uit landen buiten de EU. Dit kan de continuïteit en betrouwbaarheid van de toeleveringsketen voor bouwmaterialen verbeteren en kan vastgoedbeleggers de zekerheid van stabiele leveringen bieden. Dit is essentieel voor langetermijnprojecten.
Circulaire bouwmaterialen
De Europese Commissie onderzoekt de invoering van verplichtingen met betrekking tot het aandeel gerecycled materiaal in staal en aluminium in onder andere bouwmaterialen. De invoering van dergelijke verplichtingen kan vastgoedbeleggers de kans bieden om in te spelen op de groeiende vraag naar circulaire bouwoplossingen, die niet alleen beter aansluiten bij de huidige duurzaamheidsdoelstellingen, maar ook aantrekkelijker kunnen worden op het moment dat de regelgeving strenger wordt.
Risico’s en kansen bij decarbonisatie
De Europese Commissie zet verder in op het ondersteunen van de transitie naar een koolstofarme productie van staal en andere metalen, door subsidies en aanbestedingscriteria die de vraag naar duurzaam geproduceerd materiaal moeten stimuleren. Dit biedt vastgoedbeleggers de mogelijkheid om te investeren in groene bouwmaterialen die op de lange termijn niet alleen duurzamer zijn, maar mogelijk ook economisch voordeliger.
Gevolgen voor de vastgoedsector
De maatregelen uit het Action Plan kunnen invloed hebben op de vastgoedsector, voornamelijk door veranderingen in de beschikbaarheid en prijs van bouwmaterialen. De focus op goedkopere en duurzamere energie kan op termijn bijdragen aan stabielere materiaalprijzen, maar op korte termijn blijven energie gerelateerde kosten een bepalende factor.
Daarnaast kan de uitbreiding van het CBAM gevolgen hebben voor de kosten van geïmporteerde bouwmaterialen. Hoewel dit mechanismen biedt om koolstoflekkage te beperken en een gelijk speelveld te creëren voor Europese producenten, blijft onzekerheid bestaan over de impact op de markt. Mogelijke ontwijkingsconstructies of verschuivingen in handelsstromen kunnen de effectiviteit van het CBAM beïnvloeden, waardoor vastgoedontwikkelaars rekening moeten blijven houden met prijsfluctuaties.
Ook de bescherming van de Europese staal- en metaalindustrie tegen oneerlijke concurrentie en de stimulering van circulaire bouwmaterialen kunnen relevant zijn. Een stabielere binnenlandse productie kan de leveringszekerheid vergroten, terwijl strengere eisen voor gerecycled materiaal de ontwikkeling van vastgoedprojecten kunnen beïnvloeden. Dit sluit aan bij de bredere transitie naar duurzamer en circulair bouwen, waar regelgeving en marktontwikkelingen steeds sterker op inspelen.
Conclusie
Het Action Plan richt zich op het versterken van de Europese industrie en het bevorderen van duurzame productieprocessen. Voor de vastgoedsector kan dit gevolgen hebben voor de beschikbaarheid en kosten van bouwmaterialen, waarbij zowel kansen als onzekerheden ontstaan. De impact van deze maatregelen zal afhangen van de verdere uitwerking en implementatie. Vastgoedbeleggers doen er goed aan om deze ontwikkelingen te blijven volgen, zeker met het oog op toenemende duurzaamheidsvereisten en de veranderende markt voor circulaire bouwmaterialen.